Ngày 11/8/2025 Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Hải Dương có tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân hiếm gặp: Bệnh nhân P.T.M, 69 tuổi ở xã Trần Phú (Thành phố Hải Phòng) có biểu hiện đau buốt vùng khuỷu tay suốt 2 tuần, đau buốt dai dẳng, đã sử dụng các loại thuốc giảm đau nhưng không thuyên giảm.
Bệnh nhân đã tự ý dùng thuốc ở nhà kéo dài suốt 02 tuần nhưng không đỡ nên đã đi khám tại một Cơ sở y tế gần nhà, sau đó bệnh nhân đã được giới thiệu đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Hải Dương để khám tìm nguyên nhân, chẩn đoán bệnh. Tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Hải Dương, bệnh nhân đã được các bác sĩ khai thác tiền sử, bệnh sử cũng như thăm khám, chỉ định làm các xét nghiệm chuyên sâu về ký sinh trùng và chụp X-quang, siêu âm.
Qua khai thác bệnh nhân có thấy: Bệnh nhân M luôn có thói quen ăn chín uống sôi, công việc chính là làm nông nghiệp, trồng trọt và gia đình không có vật nuôi nào. Biểu hiện đau buốt vùng khuỷu tay diễn ra dai dẳng kéo dài 15 ngày trước khi bệnh nhân đến khám và nhập viện điều trị. Sau khi thăm khám, làm các xét nghiệm chuyên sâu, siêu âm, chụp X – Quang và kết quả cho thấy: Bệnh nhân có dương tính với sán lợn và trên hình ảnh siêu âm, phim chụp X – Quang cũng cho thấy hình ảnh sán lợn sống ký sinh tại vùng khuỷu tay. Bệnh nhân đã được bác sĩ chỉ định nhập viện để điều trị kịp thời và tiếp tục theo dõi đánh giá đề phòng các biến chứng nguy hiểm do ký sinh trùng có thể gây ra.
Tại khoa Nội tổng hợp, các bác sĩ đã tiến hành điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế và sau 3 ngày nhập viện điều trị, tình trạng đau vùng khuỷu tay của bệnh nhân đã giảm đáng kể và sức khỏe của bệnh nhân hiện tại đã ổn định hơn.
Theo Bác sĩ Vũ Thị Thanh Huyền - Khoa Nội Tổng hợp: “Sán lợn (Taenia solium) là loại ký sinh trùng có thể sống trong ruột người khi ăn phải thịt lợn chứa ấu trùng chưa được nấu chín. Chúng thuộc nhóm sán dây, cơ thể dài, dẹt và sống nhờ hấp thụ dinh dưỡng từ vật chủ. Khi người nuốt phải trứng sán lợn (qua thực phẩm, nước hoặc tay nhiễm bẩn), trứng nở thành ấu trùng trong ruột. Các ấu trùng này chui qua thành ruột, theo máu hoặc bạch huyết di chuyển khắp cơ thể và tạo thành các “kén” (nang ấu trùng) ở nhiều vị trí khác nhau như cơ, não, mắt, gan…”
Đường lây nhiễm của sán lợn có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau như: ăn thịt lợn chưa được nấu chín kỹ; ăn phải rau sống hoặc thực phẩm nhiễm trứng/ấu trùng sán lợn; uống nước chưa qua xử lý hoặc chưa được đun sôi; tiếp xúc với môi trường, dụng cụ bị ô nhiễm,… Bệnh nhân M mặc dù luôn có thói quen ăn chín uống sôi nhưng công việc chính của bệnh nhân là làm nông nghiệp, trồng trọt, đây có thể là nguyên nhân của đường lây nhiễm khi bệnh nhân thường xuyên tiếp xúc với phân bón, đất trồng trọt có nguy cơ cao chứa trứng hoặc ấu trùng sán lợn và đồng thời mặc dù bệnh nhân luôn có thói quen ăn chín uống sôi nhưng để đảm bảo không lây nhiễm qua đường ăn uống thì việc vệ sinh bàn tay trước khi ăn là rất quan trọng.
“Thông thường, ấu trùng sán lợn hay ký sinh ở cơ vân, não hoặc mắt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, dòng máu có thể đưa ấu trùng đến các khớp hoặc vùng mô mềm ít gặp như khuỷu tay. Tại đây, chúng hình thành nang, gây phản ứng viêm, chèn ép dây thần kinh và mô xung quanh, dẫn đến đau buốt kéo dài như trường hợp của bệnh nhân. Việc khai thác tiền sử, bệnh sử cũng như thói quen ăn uống, nghề nghiệp của người bệnh là hết sức quan trọng”, Bác sĩ Huyền chia sẻ thêm
Bác sĩ điều trị thăm khám kiểm tra, theo sõi sức khỏe cho bệnh nhân
Vị trí ấu trùng sán lợn ký sinh gây đau buốt, sưng nhẹ.
(Trường hợp của bệnh nhân M là lời nhắc nhở rõ ràng rằng những cơn đau kéo dài không nên bị xem nhẹ, bởi nguyên nhân đôi khi lại xuất phát từ những tác nhân tưởng chừng “xa vời” như ký sinh trùng)
Theo KTV Xét nghiệm Nguyễn Xuân Mạnh – Phó Trưởng khoa Xét nghiệm – CĐHA&TDCN: Hiện nay, bệnh viện đã và đang triển khai đầy đủ các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh để chẩn đoán về ký sinh trùng như giun đũa chó mèo, giun lươn, sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, sán dây lợn,…bằng hệ thống máy học hiện đại, độ chính xác rất cao. Đặc biệt, với kết quả các xét nghiệm cận lâm sàng đặc hiệu và không đặc hiệu như: sinh thiết nang sán, xét nghiệm phân, xét nghiệm máu, xét nghiệm công thức máu và chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp X-quang)” sẽ cung cấp bằng chứng khoa học cho bác sĩ lâm sàng chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả bệnh cho bệnh nhân ấu trùng sán dây lợn như bệnh nhân nêu trên.
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Hải Dương là bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh, chuyên điều trị các bệnh lý về gan mật (viêm gan vi rút B, C,…), ký sinh trùng (giun đũa chó mèo, sán lá gan,…) và các bệnh truyền nhiễm, bệnh nhiệt đới khác như cúm A, cúm B, sốt xuất huyết, sởi, thủy đậu, quai bị, tả và sốt nhiễm khuẩn,…
Nếu bệnh nhân có biểu hiện đau bất thường kéo dài không rõ nguyên nhân như trường hợp bệnh nhân trên cần khám sớm tại bệnh viện chuyên khoa để loại trừ bệnh ký sinh trùng có thể gây ra.